معنی ضرب المثل دزد باش و مرد باش
مجله عصر پاییز – این ضرب المثل به افرادی اشاره دارد که با اینکه مرتکب کار اشتباهی می شوند اما به اصول انسانیت و جوانمردی پایبند هستند.
داستان ضرب المثل دزد باش و مرد باش
در دوران قدیم در هر شهری کاروانسراهای متفاوتی ساخته می شد تا مسافران بتوانند به محض ورود به شهر در این کاروانسراها اقامت کنند.
کاروانسرای مشهوری در یکی از شهر های ایران قرار داشت که دلیل شهرتش دیوارهای بلندش بود و جلوی ورود هرگونه دزد و راهزن را می گرفت.
سه راهزن از راهزنان آن شهر که درباره این کاروانسرا شنیده بودند تصمیم گرفتند از راه زمینی و با کندن زمین به آنجا راه پیدا کرده و اموال بازرگانان مسافر را به سرقت ببرند.
این سه راهزن تونلی را حفر کرده تا جایی که به چاه وسط کاروانسرا رسیدند و از آن خارج شدند؛ اموال را دزدیدند و از همان تونل را برگشت را در پیش گرفتند.
خبر سرقت از کاروانسرا به سرعت میان مردم پیچید و سرانجام حاکم شهر از این قضیه با خبر شد. حاکم که از این اتفاق بسیار در تعجب بود تصمیم گرفت خود به بررسی موضوع بپردازد به همین دلیل به مامورانش دستور داد تا کاروانسرا را خوب بگردند تا نشانی از دزد ها پیدا کنند.
ماموران حکومتی کاروانسرا را زیر و رو کردند اما نشانی از دزدها نیافتند. پس حاکم گفت: چون هیچ نشانی از دزدها پیدا نیست پس حتما یکی از نگهبانان کاروانسرا مرتکب این دزدی شده است.
دزد های اصلی به شهر بازگشتند تا از اتفاقات خبر دار شوند اما وقتی شنیدند که نگهبانان بی گناه متهم شدند یکی از آنها گفت که رسم جوانمردی این نیست که افرادی دیگر به جای ما مجازات شوند. پس رفت و به دزدی اعتراف کرد و گفت که از بیرون تونلی را حفر کرده اند که به چاه وسط کاروانسرا می رسد.
حاکم به چاه نگاهی انداخت و چون چیزی ندید گفت که شما دروغ می گویید. سرانجام دزد خودش به داخل چاه رفت و از طریق تونل به بیرون از کاروانسرا فرار کرد.
مردم مدتی منتظر ماندند و وقتی دیدند که دزد از چاه بیرون نیامد فهمیدند که او واقعیت را را گفته است.
حاکم که این اتفاقات را مشاهده کرد دستور داد تا نگهبانان را آزاد کنند. یکی از بازرگانانی که اموالش توسط آن سه دزد به سرقت رفته بود گفت:اموال من حلال است برای دزدی که جوانمرد بوده و نتوانست طاقت بیاورد تا شخص دیگری به جای او محاکمه شود.
